İklim Kanunu Yürürlüğe Girdi 08 Temmuz 2025

İşbu Kanun hükümlerine uymayanlar hakkında ihlalin konusuna bağlı olarak 120.000 TL ile  50.000.000 TL arasında idari para cezası uygulanabilecektir.

Nitekim, Kanun'da öngörülen yeşil büyüme vizyonu ve net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda iklim değişikliğiyle mücadele etme amaçlarının Emisyon Ticaret Sistemi ve Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması gibi araçlarla sağlanması planlamaktadır.

1. Emisyon ve Ticaret Sistemi

İşbu Kanun'un 9. maddesi uyarınca İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından sera gazı emisyonlarına, net sıfır emisyon hedefine uygun bir üst sınır belirlenmesi ilkesine dayalı olarak çalışan ve tahsisatların alınıp satılması suretiyle sera gazı emisyonu azaltımını teşvik eden ulusal ve/veya uluslararası piyasa temelli mekanizma olan Emisyon Ticaret Sistemi ("ETS") kurulacaktır.

ETS kapsamında doğrudan sera gazı emisyonlarına neden olan faaliyetleri yürüten işletmelerin, bu faaliyetleri gerçekleştirebilmesi için İklim Değişikliği Başkanlığından sera gazı emisyon izni alması zorunludur. Kanun'a göre doğrudan sera gazı emisyonlarına neden olan faaliyetleri yürüten işletmelerin kapsamının esasları ilerleyen süreçte yönetmelikle belirlenecektir.

Nitekim, Kanun uyarınca ETS kapsamına dâhil olan işletmelerin doğrulanmış yıllık sera gazı emisyon değerine karşılık gelecek şekilde yıllık tahsisat tesliminde bulunması zorunludur. Aksi halde ilgili işletmeler, bir sonraki takvim yılına ilişkin tahsisatlarını teslim ederken teslim edilmeyen her bir tahsisat için Kanun m. 14/f.4-c'de öngörülen idari para cezasını ödemenin yanı sıra yaptırıma esas sera gazı emisyonlarına eşit miktarda tahsisatı da teslim etmekle yükümlü olacaktır.  

Ayrıca, ETS kapsamında giren işletmeler,  yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 yıl içerisinde sera gazı emisyon izni almak zorundadır. Ancak işbu üç yıllık süre içerisinde işletmelerin ETS kapsamında faaliyetlerine devam edebilmeleri için, bir kereye mahsus olmak üzere sera gazı emisyon izinlerinin olduğu kabul edilecektir.

2. Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması
 

Kanun m. 8/f.1-ç'de Türkiye Gümrük Bölgesinde ithal edilen malların gömülü sera gazı emisyonlarını ele almak için Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması ("SKDM") kurulabileceği öngörülmüştür. Atıf yapılan ilgili kanun maddesi uyarınca kurulması öngörülen SKDM, aslında Avrupa Birliğinin karbon kaçağını önlemeye yönelik olarak geliştirerek uygulamaya koymuş olduğu ve 2026'ya kadar geçiş dönemi  süreci içinde olan AB SKDM'sinin Türkiye'deki karşılığıdır.
 

Kanun'da kurulacak olan ulusal SKDM'nin usul ve esaslarının belirlenmesi ikincil bir mevzuatla bırakılmış olup ikincil mevzuatın AB SKDM'si ile paralel olacağı beklenmektedir. Nitekim, AB SDKM'si ile paralel olarak ulusal SDKM'nin belli şartları taşımayan ülkelerden yapılan ithalata karbon maliyeti yükümlülüğü getireceği ve ithal edilen malların üretimi esnasında ortaya çıkan karbon emisyonlarının hesaplanarak, bu emisyonlara karşılık gelen bir karbon maliyetinin yansıtılacağı öngörülmektedir. Keza böylelikle hem sera gazı emisyonları anlamında ulusal hedeflerin gerçekleştirilmesi hem de karbon fiyatlandırmasına tabi üreticiler ile ithalatçılar arasında rekabet eşitliğinin sağlanması hedeflenmektedir. Zira Kanun ile birlikte karbon fiyatlandırılmasına tabi tutulan üretici işletmelerden karbon maliyeti alınacak olup aynı karbon bedellerinin aynı ürünü Türkiye dışından ithal eden firmadan da alınması pazardaki rekabeti korumak için gereklidir.

Kanun metnine aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz:
https://www.resmigazete.gov.tr/ eskiler/ 2025/ 07 /20250709-1.htm