Şirketlerin ‘Kar Payı Avansı’ Dağıtımı Şartları Nelerdir? 03 Mayıs 2021

Anılan şirketler bakımından kar payı avansı dağıtılabilmesinin koşulları ve gereklilikleri, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulan KÂR PAYI AVANSI DAĞITIMI HAKKINDA TEBLİĞ (‘Tebliğ’)’de ayrıntılı olarak düzenlenmektedir.

1. Kar payı ve kar payı avansı ne anlama gelmektedir?

Kâr payı; Net dönem kârı veya serbest yedek akçeler üzerinden ortaklara ve kâra katılan diğer kimselere genel kurulca dağıtılmasına karar verilen tutarı ifade etmektedir.

Kâr payı avansı; Kâr payından mahsup edilmek üzere ara dönem finansal tablolara göre oluşan kârlar üzerinden Tebliğ hükümlerine göre hesaplanan tutarı ifade etmektedir.

2. Kâr payı avansı dağıtım şartları nelerdir? 

• Şirket* genel kurulunca kâr payı avansı dağıtılmasına ilişkin karar** alınması***.
• Kâr payı avansı dağıtılacak hesap döneminde hazırlanan 3, 6 veya 9 aylık ara dönem finansal tablolara göre kâr edilmiş olması.
• İlgili hesap dönemi öncesinde ödenen kâr payı avanslarının, ilgili olduğu yılın net dönem kârından mahsup edilmesi. (Bu işlem yapılmadan, şirket genel kurulunca kâr payı dağıtılmasına ve kâr payı avansı ödenmesine karar verilemez.)

*Sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait olan şirketler için, bkz. Tebliğ.
**Bu kararda belirtilmesi gereken hususlar hakkında, bkz. Tebliğ.
***Kâr payı avansı dağıtılacak hesap dönemi içinde yapılacak genel kurul toplantısında karara bağlanır.

3. Genel kurul toplantısına kar payı avansı dağıtılması kararı alınması için gereken nisaplar nelerdir?

• Anonim ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde, sermayenin en az ¼’ünü karşılayan payların sahiplerinin veya temsilcilerinin toplantıda hazır olması, bu nisabın toplantı süresince korunması ve toplantıda hazır bulunan oyların çoğunluğunun kâr payı avansı dağıtılması yönünde kullanılmış olması gereklidir.
• Limited şirketlerde ise toplantıda temsil edilen oyların salt çoğunluğunun kâr payı avansı dağıtılması yönünde olması gereklidir.

4. Dağıtılacak kâr payı avansı tutarı nasıl hesaplanmalıdır?

Dağıtılacak kâr payı avansı; varsa geçmiş yıllar zararlarının tamamının, vergi, fon ve mali karşılıkların, kanunlara ve sözleşmeye göre ayrılması gereken yedek akçelerin, varsa intifa senedi sahipleri ile sözleşmede ortaklar dışında kâra katılması öngörülen diğer kimseler için ayrılacak tutarların, oluşan ara dönem kârından indirilmesi suretiyle hesaplanır. Ödenecek kâr payı avansı, bu şekilde hesaplanan tutarın yarısını geçemez.

Aynı hesap dönemi içinde izleyen ara dönemlerde de kâr oluşması halinde dağıtılacak kâr payı avansı tutarı üst paragrafta belirtilenlerin yanı sıra, önceki ara dönem veya dönemlerde ödenmiş olan kâr payı avansı tutarları da indirilerek hesaplanır. Ödenecek kâr payı avansı, bu şekilde hesaplanan tutarın yarısını geçemez.

5. Kâr payı avansı işlemlerinde yönetim organının görevleri nelerdir?

Yönetim organı, anonim şirketlerde yönetim kurulunu, limited şirketlerde müdür veya müdürler kurulunu, sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerde yöneticiyi veya yöneticileri ifade etmektedir.

Kar payı avansı dağıtımı koşullarının sağlanması halinde, şirket yönetim organınca sırasıyla aşağıdaki görevler yerine getirilecektir:

• Kar payı avansı dağıtımına ilişkin rapor hazırlanması.
• Tespit edilen kâr payı avansının ortaklara ödenmesine ve bu ödemelerin yapılma usulüne ilişkin karar alınması.
• Kâr payı avansı tutarlarının kararı izleyen en geç 6 hafta içerisinde ödenmesi.
• Hamiline yazılı pay senedi sahiplerine kâr payı avansı ödenirken gerekli güvence alınması.
• Fazladan ödenen kâr payı avanslarının ortaklardan tahsil edilerek şirkete iadesinin sağlanmasını.

6. Kâr payı avansı ödemelerinin kuralları nelerdir?

• Kâr payı avansı, ana/esas sözleşmede aksine bir hüküm yoksa, dağıtım tarihleri itibarıyla ortağın sermaye payı için şirkete yaptığı ödemelerle orantılı olacak şekilde ödenir.
• Kâr payı avansı, kârdan imtiyazlı paylara imtiyaz dikkate alınarak ödenir.
• İntifa senedi sahiplerine, ortaklıkları nedeniyle dağıtılacak kâr payı avansı hariç olmak üzere yönetim organı üyelerine ve sözleşmede ortaklar dışında kâra katılması öngörülen diğer kimselere kâr payı avansı ödenemez.
• Ortakların sermaye taahhüt borçları dışında şirkete borçlu olmaları halinde söz konusu borç ortağa ödenecek kâr payı avansından mahsup edilir.

7. Bir hesap döneminde kâr payı avansı dağıtan ve ardından sermaye artırımı gerçekleştiren şirket, aynı hesap döneminde tekrar kâr payı avansı dağıtmak istediğinde gereklilikler nelerdir?

• Sermaye artırımı sonrasında yapılacak kâr payı avansı ödemesinde, yeni ortaklara öncelik verilir.
• Söz konusu öncelik, eski ve yeni ortakların dönem içerisinde her pay için aldıkları toplam kâr payı avans tutarları eşitleninceye kadar devam eder.

Eski ve yeni ortakların hesap dönemi içerisinde her pay için aldıkları toplam kâr payı avans tutarları eşitlendikten sonra, kalan kâr payı avansı tutarı veya bir sonraki ara hesap döneminde ödenecek kâr payı avansı tutarı mevcut ortaklara payları nispetinde ödenir.