Soru ve Cevaplarla Hamiline Yazılı Pay Senetleri İçin Getirilen Yeni Düzenlemeler 27 Ocak 2021

1. Hamiline Pay Senetlerinin basımında ve devrinde MKK’ya bildirimi öngören değişiklik ne zaman yürürlüğe giriyor ve bildirim yükümlülüğü ne zaman başlıyor?

7262 sayılı Kanun’un yürürlüğünü düzenleyen 43. Maddesi uyarınca 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda yapılan değişikliklerden hamiline yazılı pay senetlerini ilgilendirenlerin 01.04.2021 tarihinde yürürlüğe gireceği belirtilmektedir. Dolayısıyla hem anonim şirketlerin yönetim kuruluna hem de pay sahiplerine yüklenen MKK’ya bildirim sorumluluğu 01.04.2021 tarihi itibariyle başlamaktadır.

2. Yapılan değişiklik sonrası elinde hamiline yazılı pay senedi bulunan pay sahipleri ne yapmalıdır?

Hamiline yazılı pay senedi sahipleri sahip oldukları hamiline yazılı pay senetleri hakkında MKK’ya gerekli bildirimlerin yapılması amacıyla 31 Aralık 2021 tarihine kadar pay sahibi oldukları anonim şirketlere ellerindeki senetlerle birlikte başvurmaları gerekmektedir. Burada pay sahibine yüklenen sorumluluk ilgili anonim şirkete bildirim ile sınırlıdır. Hamiline yazılı pay senetleri ve pay sahipliği ile ilgili MKK’ya başvuru sorumluluğu ise anonim şirkettedir.

3. Pay sahibi tarafından MKK’ya bildirimde bulunulmak üzere başvuru alan anonim şirketler ne yapmalıdır?

Hamiline yazılı pay senedi sahiplerinin bilgilerini MKK’ya bildirme sorumluluğu anonim şirkettedir. Şirkette bu sorumluluğu yerine getirecek organ ise yönetim kuruludur. Yönetim kurulu, pay sahibi tarafından yapılan başvurudan itibaren beş iş günü içinde hamiline yazılı pay sahipleri ile sahip oldukları paya ilişkin bilgileri MKK’ya bildirmelidir. Aksi takdirde anonim şirket hakkında Kanun’un 562. Maddesi uyarınca idari para cezası uygulanacaktır.

4. Elinde hamiline yazılı pay senedi bulunan pay sahipleri tarafından 31.12.2021 tarihine kadar anonim şirkete başvuru yapılmazsa ne olur?

Hamiline yazılı pay sahibi olup da 31.12.2021 tarihine kadar ilgili anonim şirkete başvurmayan pay sahipleri, başvuru yapılana dek kanundan kaynaklanan pay sahipliği haklarını kullanamayacaktır. Ayrıca buna ek olarak Kanun’un 562. Maddesi uyarınca idari para cezası ile karşılaşacaklardır.

5. Yapılan değişiklik ile birlikte payları hamiline olan anonim şirketler pay senedi basım sürecini nasıl gerçekleştirecektir?

Kanun’un anonim şirketlerde pay senedi bastırılmasına ilişkin 486. Maddesi’nin yeni düzenlemeden önceki hali uyarınca, anonim şirketlerde hamiline yazılı pay senedi basımı için yönetim kurulu tarafından hamiline yazılı pay senetlerinin bastırılmasına ilişkin karar alınması, ilgili kararın tescil ve ilan ettirilmesi ve şirketin internet sitesine konması yeterliydi. Ancak 7262 sayılı Kanun ile gelen değişiklik sonrasında anonim şirketlerin hamiline yazılı pay senetleri dağıtılmadan önce, yukarıda yer alan usulleri yerine getirdikten sonra ayrıca pay sahipleri ve sahip oldukları paya ilişkin bilgilerin Merkezi Kayıt Kuruluşu’na bildirilmesi de zorunlu hale getirilmiştir. 

6. Hamiline yazılı pay senedi basım sürecinde anonim şirket tarafından MKK’ya bildirimde bulunulmaz ise ne olur?

Anonim şirket tarafından hamiline yazılı pay senedi basımı sürecinde, pay sahiplerine hamiline yazılı pay senetleri dağıtılmadan önce pay sahipleri ve sahip oldukları paya ilişkin bilgileri MKK’ya bildirmez ise bu durumda Kanun’un 562. Maddesi uyarınca anonim şirkete 20 bin TL idari para cezası uygulanacaktır.

7. Hamiline yazılı pay senetlerinin devrinde yapılan değişiklik nedir?

Kanun’un anonim şirketlerde hamiline yazılı pay senetlerinin devrine ilişkin 489. Maddesi’nin yeni düzenlemeden önceki hali uyarınca, anonim şirketlerde hamiline yazılı pay senetlerinin devrinin geçerli olması ve sonuç doğurabilmesi için zilyetliğin devredilmesi, yani pay senedinin devralan kişiye teslim edilmesi yeterliydi. Ancak 7262 sayılı Kanunun 32. Maddesi ile getirilen değişiklik ile anonim şirketlerde hamiline yazılı pay senetlerinin devrinin Şirkete ve üçüncü kişilere karşı hüküm doğurabilmesi için, payı devralan kişi tarafından pay devri hakkında Merkezi Kayıt Kuruluşu’na bildirim yapılması zorunluluğu getirilmiştir. Burada pay devrine dair bildirim yapma zorunluluğu anonim şirkete değil, payı devralan pay sahibine yüklenmiştir.

8. Hamiline yazılı pay senedi devralan kişi bu durumu MKK’ya bildirmez ise yaptırımı nedir?

Hamiline yazılı pay senedini devralan pay sahibi tarafından MKK’ya bildirimde bulunulmaz ise, Kanun’un 562. Maddesi uyarınca 5 bin TL idari para cezası ile karşı karşıya kalacaktır. Buna ilave olarak Kanun’dan doğan paya bağlı haklarını da bildirim yapılıncaya kadar Şirkete ve üçüncü kişilere karşı kullanamayacaktır. Aynı zamanda hamiline yazılı pay senetlerine bağlı hakların şirkete ve üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilmesinde de Merkezi Kayıt Kuruluşu’na bildirim yapılan tarih esas alınacaktır.

9. Hamiline Yazılı Pay Senetleriyle ilgili yapılan bu değişiklikler hangi şirketleri kapsamaktadır?

Söz konusu değişiklikler 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 2. Kitabının Dördüncü Kısmında düzenlenen Anonim Şirketleri kapsamaktadır. Bu sebeple payları hamiline olan tüm anonim şirketleri kapsamaktadır.

10. Pay sahipleri ve anonim şirket tarafından MKK’ya bildirim nasıl gerçekleştirilecektir? Bildirimin usulü nedir? 

Yapılan değişiklikler arasında MKK’ya bildirimin ne şekilde yapılacağı yer almamaktadır. 7262 sayılı Kanun ile Ticaret Bakanlığı’na hamiline yazılı pay senetlerinin MKK’ya bildirilmesi ve kaydedilmesine ilişkin usul ve esaslar ile bu kapsamda alınacak ücretler hakkında düzenleme yetkisi verilmiştir. Bu kapsamda konuya ilişkin usul, esas ve ücretler Ticaret Bakanlığınca çıkartılacak tebliğ ile düzenlenecektir. Söz konusu tebliğ henüz yayınlanmamıştır. Tebliğ yayınlandığında ayrıca bilgilendirme yapılacaktır.

11. Hamiline Yazılı Pay Senediyle ilgili yapılan bu değişiklikler kapsamında ilmühaberlerin de Merkezi Kayıt Kuruluşu’na bildirim zorunluluğu bulunmakta mıdır?

Kanun’un 486. Maddesinin 2. Fıkrasının son cümlesi uyarınca ilmühaberlere kıyas yoluyla nama yazılı pay senetlerine ilişkin hükümler uygulanmaktadır. Yeni düzenlemenin hamiline yazılı pay senedi yerine geçmek üzere çıkartılan ilmühaberlere uygulanıp uygulanmayacağıyla ilgili belirsizlik mevcut olduğunu, bu konuya ilişkin usul ve esasların da Ticaret Bakanlığınca çıkartılacak tebliğ ile düzenleneceğini söyleyebiliriz. Söz konusu tebliğin Ticaret Bakanlığı tarafından henüz yayınlanmadığını, tebliğ ile konuya açıklık getirilmesi sonucu, hamiline yazılı paylara ilişkin ilmühaberlerde ayrık ve farklı bir düzenlemeye gidilebileceğini de aktarmak isteriz.

12. Yapılan değişiklikler payları hamiline olan anonim şirketlere hamiline yazılı pay senedi basma zorunluluğu mu getirmektedir?

Kanun’un 486. Maddesinin 2. Fıkrası uyarınca, hamiline yazılı paylar bakımından, yönetim kurulunun pay bedelinin tamamının ödenmesi tarihinden itibaren 3 ay içerisinde pay senetlerini bastırarak pay sahiplerine dağıtması gerektiği düzenlemesi değişiklikten önce de Kanun’da yer almaktaydı. 7262 sayılı Kanun ile Kanun’da yapılan değişiklikler arasında, hamiline yazılı pay senetlerinin bastırılması zorunluluğu ile ilgili getirilen ilave bir düzenleme de bulunmamaktadır.

13. Hali hazırda basılmış hamiline yazılı pay senedi veyahut ilmühaberi bulunan ancak ilgili belgelerin şirketin son sermaye yapısını yansıtmadığı durumlarda, Merkezi Kayıt Kuruluşu’na bildirim bakımından bu belgeleri ibraz etmek yeterli olacak mıdır? İlgili pay senetlerinin veya ilmühaberlerin tekrar bastırılması gerekli midir?

7262 sayılı Kanun ile Ticaret Bakanlığı’na hamiline yazılı pay senetlerinin MKK’ya bildirilmesi ve kaydedilmesine ilişkin usul ve esaslar ile bu kapsamda alınacak ücretler hakkında düzenleme yetkisi verilmiştir. Bu kapsamda konuya ilişkin usul, esas ve ücretler Ticaret Bakanlığınca çıkartılacak tebliğ ile düzenlenecektir. Söz konusu tebliğ henüz yayınlanmamış ve bu bağlamda da MKK’ya bildirim anında ibrazı gerekli belgeler ve bu belgelerin şirketin güncel sermaye yapısını yansıtıp yansıtmadığına ilişkin  net bir düzenleme de henüz yapılmamıştır. Bu durumun da söz konusu tebliğ ile netlik kazanacağını düşünmekle birlikte, herhangi bir hak kaybını veya söz konusu olabilecek diğer olumsuzlukları önlemek adına anonim şirketlerin mevcut pay sahipliğini yansıtacak şekilde pay senetlerinin basılmasını tavsiye etmekteyiz.