Ticari Davalarda Zorunlu Arabuluculuk Geliyor 18 Aralık 2018

Ticari davalarda dava şartı olarak getirilen zorunlu arabuluculuk kurumu hakkında aşağıda bilgi vermek isteriz.

1. Hangi Ticari Davalar İçin Zorunlu Arabuluculuk Kurumu Getirilmiştir?
Zorunlu arabuluculuk kurumu; konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkındaki ticari davalar için dava şartı olarak getirilmektedir.
Ticari davalar, Ticaret Kanunu’ndan, fikri mülkiyet hukuku mevzuatından, Sermaye Piyasası Kanunu, ticari mümesillik, malvarlığının ve işletmenin devralınmasına ilişkin Türk Borçlar Kanunu’ndan doğan uyuşmazlıklar örnek olarak gösterilebilir. Ancak, zorunlu arabuluculuk tüm ticari uyuşmazlıklar için dava şartı olmayıp sadece konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkındaki ticari davalar için dava şartıdır. Örneğin; genel kurul kararının iptali davası için arabulucuya başvurulması zorunlu değildir.

2. Arabulucuya Başvuru Nasıl Yapılacaktır?
Arabulucuya başvuru, uyuşmazlığın konusuna göre yetkili mahkemenin bulunduğu yer arabuluculuk bürosuna, arabuluculuk bürosu kurulmayan yerlerde ise görevlendirilen yazı işleri müdürlüğüne yapılacaktır.
Arabulucu, komisyon başkanlıklarına bildirilen listeden belirlenecektir; ancak taraflar liste dışındaki bir kişi üzerine anlaşırlarsa bu kişi arabulucu olarak görevlendirilecektir.
Başvuran taraf, elinde mevcutsa karşı tarafa ait her türlü iletişim bilgisini arabuluculuk bürosuna verecektir. Büro, gerek duyulan hallerde tarafların resmi kayıtlarda yer alan iletişim bilgilerini araştırmaya da yetkilidir.

3. Arabulucu Görevlendirme Süreci Nasıl İşleyecektir?
İletişim bilgileri, görevlendirilen arabulucuya verilir ve arabulucu tarafından taraflarla iletişime geçilerek taraflar ilk toplantıya davet edilir.
Karşı taraf, arabulucunun yetkisiz büro tarafından görevlendirildiği kanaatindeyse ilgili belgeleri sunmak suretiyle en geç ilk toplantıda arabuluculuk bürosunun yetkisine itiraz edebilir. Böyle bir durumda, arabulucu dosyayı ilgili sulh hukuk mahkemesine gönderilmek üzere büroya teslim eder. Mahkeme en geç bir hafta içerisinde duruşma yapılmaksızın yetkili büroyu tespit eder. Tespite ilişkin mahkeme kararı kesindir.
Mahkeme kararı büro tarafından taraflara tebliğ edilecektir. Mahkemenin ret kararı vermesi halinde aynı arabulucu görevlendirilecek olup kabul kararında ise karar tarihinden itibaren bir hafta içerisinde yetkili büroya başvurulabilecektir.

4. Arabuluculuk Süreci Nasıl İşleyecektir?
Arabulucu, görevlendirildiği tarihten itibaren üç hafta içerisinde başvuruyu sonuçlandıracaktır, zorunlu hallerde bu süre arabulucu tarafından en az bir hafta uzatılabilir.
Taraflara ulaşılamaması veya taraflar katılmadığı için görüşme yapılamaması ya da tarafların anlaşması veya anlaşamaması hallerinde arabuluculuk faaliyetleri arabulucu tarafından sona erdirilir ve son tutanak düzenlenerek büroya bildirilir.
Taraflardan birisinin geçerli bir mazereti olmaksızın ilk toplantıya katılmaması sebebiyle arabuluculuk faaliyetleri sona ererse toplantıya katılmayan taraf son tutanakta belirtilir yargılama aşamasında kısmen veya tamamen haklı çıksa dahi yargılama giderlerinin tamamından sorumlu olacaktır, ayrıca bu taraf lehine vekalet ücretine karar verilmeyecektir. Her iki tarafın da toplantıya katılmaması halinde yaptıkları yargılama giderleri kendi üzerine bırakılacaktır.

5. Arabuluculuğa Başvurulmasının Sonuçları Ne Olacaktır?
Arabuluculuk bürosuna başvurulmasından son tutanağın düzenlendiği tarihe kadar geçen sürede zamanaşımı durur ve hak düşürücü süre işlemez.
Dava açılmadan önce ihtiyati tedbir kararı veya ihtiyati haciz kararı verilmesi halinde ilgili dava açma süreleri arabuluculuk bürosuna başvurulmasından son tutanağın düzenlendiği tarihe kadar işlemeyecektir.

6. Arabuluculuğa Başvurulmaması Halinde Ne Olacaktır?
Konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkındaki ticari davalar için arabulucuya başvurulması dava şartı olduğundan arabuluculuk bürosuna başvurulmaksızın dava açılması halinde dava şartı yokluğu nedeniyle mahkeme tarafından dava reddedilecektir. Nitekim, Kanun ile birlikte dava dilekçesine arabulucu tarafından düzenlenen son tutanağın eklenmesi zorunlu hale gelmiştir.
Bununla birlikte, özel kanunlarda tahkim veya başka alternatif uyuşmazlık çözüm yoluna başvurma zorunluluğunun olduğu veya tahkim sözleşmesinin bulunduğu hallerde arabulucuya başvurma zorunluluğu bulunmamaktadır.

7. Yapılan Değişiklikler Devam Etmekte Olan Davalarda Uygulanacak Mıdır?
Yapılan değişiklikler, yürürlüğe gireceği tarih itibariyle ilk derece mahkemeleri ve bölge adliye mahkemeleri ile Yargıtay’da görülmekte olan davalarda uygulama alanı bulmayacaktır.

8. Değişiklikler Ne Zaman Yürürlüğe Girecektir?
Kanun, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilmekle birlikte henüz Resmi Gazete’de yayımlanmadı, ancak değişiklikler Kanun’un Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihte yürürlüğe girecektir.